مقدمه: پیش‌بینی روابط میان بازیگران بزرگ در صحنه بین‌الملل، یکی از سرفصل‌های اصلی در مباحث آینده‌پژوهی است. در این چارچوب، تنازع و رقابت قدرت‌های جهانی بیش از پیش مورد توجه قرار می‌گیرد. چالش‌های موجود در جهان امروز و رقابت میان قدرت‌هایی چون ایالات متحده آمریکا، چین و روسیه احتمال تنش و درگیری را در سال پیش‌رو افزایش داده است؛ فرضیه‌ای که پیش از این توسط نظریه‌پردازان روابط بین‌الملل مطرح شد. از همین‌رو هم‌اکنون می‌توان گفت نظم کلاسیک نفس‌های آخر را می‌کشد و جهان آبستن نظمی جدید با نقش‌آفرینی قدرت‌های نوظهور است. در همین راستا روزنامه «آسمان آبی» براساس همین تئوری با مهدی مطهرنیا ، آینده‌پژوه و استاد دانشگاه گفت‌وگو کرده است. مطهرنیا احتمال تنش و نبرد کلاسیک در آینده را منتفی می‌داند چراکه جهان با تجربه برگرفته از نبردهای بزرگ، تن به تقابل به سبک کلاسیک نخواهد داد. مطهرنیا چالش پیش روی قدرت‌های جهانی را تقابل دانایی ملت‌ها و دولت‌ها معرفی می‌کند.

مقدمه: در میان همه التهابات منطقه، مدتی است زمزمه جنگ بین ایران و عربستان هم به گوش اهالی منطقه می‌رسد که زنگ خطری برای امنیت به ویژه برای مردم این دو کشور را به صدا در آورده است، اما این موضوع در میان همهمه‌ای که در منطقه شاهدیم، چقدر جدی است؟ دکتر مهدی مطهرنیا ، آینده‌پژوه، گرچه معتقد است احتمال جنگ در منطقه نسبت به گذشته افزایش یافته است، اما در عین حال راهکارهایی برای دچار نشدن به این موضوع را پیشنهاد می‌دهد. این تحلیلگر مسایل بین‌المللی، تنها وضعیتی که می‌توان در چارچوب آن موجبات ایجاد یک فضای مثبت در جهت حل مساله را دید را تشکیل دولت جدید در تهران و تلاش در جهت حل و فصل مسایل منطقه‌ای و بین‌المللی در چارچوب یک سیاست خارجی تعامل‌گرای فعال و موثر بر اساس گفتمان سلام در درون و صلح در حوزه منطقه‌ای و بین‌المللی می‌داند. او به تصریح بیان می‌کند که لازمه اصلی موفقیت دولت دوازدهم، حمایت تمام قد نهادهای فرادولتی از دولت در ایران است. متن گفت‌وگوی شفقنا با دکتر مهدی مطهرنیا را بخوانید:

مقدمه: زبيگنيف برژينسکي، ژئواستراتژيست سياست‌‌خارجي آمريکا و مشاور لهستاني‌تبار امنيت ملي جيمي کارتر جمعه‌شب 26 ماه جاري ميلادي به وقت محلي در 89 سالگي درگذشت. بسياري از کارشناسان از اهميت بالاي او در هيأت حاکمه و مراکز قدرت ايالات‌متحده سخن گفته‌اند و به واسطه همين اهميت هم بسياري او را يک سياستمدار باهوش و کارکشته و عده‌اي هم او را، نه يک گرگ باران‌ديده که سياستمدار رؤياپرداز قلمداد مي‌کنند و از‌همين‌رو هم بسياري بر اين باورند که گرچه وي (برژينسکي) در به‌قدرت‌رسيدن کارتر، سي‌ونهمين رئيس‌جمهوري ايالات‌متحده در سال 1976 نقش بسزايي ايفا کرد اما چهار سال پس از آن، يکي از دلايل اصلي شکست کارتر دموکرات در مقابل رونالد ريگان از حزب جمهوري‌خواه محسوب شد. اما فارغ از ديدگاه‌هاي مثبت و منفي به او، نمي‌توان از نقش‌ برژينسکي در دوران کاري‌اش نظير عادي‌سازي کامل روابط ايالات‌متحده و چين، نقش گسترده آمريکا در خاورميانه در آن زمان که به امضاي قرارداد صلح ميان مصر و رژيم صهيونيستي موسوم به پيمان «کمپ ديويد» انجاميد و دخالت ماهرانه و پشت‌پرده واشنگتن از جنبش «همبستگي مردم لهستان» عليه حکومت کمونيستي اين کشور، امضاي معاهده منع تکثير تسليحات استراتژيک (Strategic Arms Limitation Treaty (SALT II، حمايت از مجاهدين افغانستان و تأمين مالي ايشان در واکنش به استقرار نيروهاي شوروي در آن منطقه و مسلح‌کردن شورشي‌ها براي مقابله با اتحاديه جماهير شوروي و... را ناديده گرفت، دستاوردهايي که او را در زمره يکي از برجسته‌ترين سياستمداران، ژئواستراتژيست‌‌ها و دولتمردان آمريکا قرار مي‌داد. مهم‌ترين سمت دولتي وي مربوط به سال‌هاي 1977 تا 1981 مي‌شود که در نقش مشاور امنيت ملي آمريکا، به رئيس‌جمهوري جيمي کارتر خدمت کرده است و به‌همين‌دليل هم به گزارش هاآرتص، جيمي کارتر در مراسم مرگ او چنين از وي تجليل مي‌کند: «او کسي است که به مدت چهار دهه نقش مهمي در زندگي همه ما داشت.» اما در طول مصاحبه پيش‌رو با دکتر مهدي مطهرنيا، تحليلگر، کارشناس و پژوهشگر ارشد روابط بين‌الملل که در کارنامه خود سمت مشاور سياسي نهاد نمايندگي ولايت‌فقيه در وزارت دفاع در دوران اصلاحات، سردبيري مجله دفاع و کارشناس سياسي- دفاعي معاونت دفتر مطالعات دفاعي و تأليف کتب مختلف در حوزه سياست، بين‌الملل و امنيت دارد، به بررسي و تحليل اهميت جايگاه اين پيرمرد لهستاني در دستگاه تصميم‌سازي و تصميم‌گيري ايالات‌متحده خواهيم پرداخت:

مقدمه: سرانجام هواپیمای «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهوری آمریکا، در ساعت ٩:٤٥ شنبه بیستم می ‌به وقت محلی عربستان وارد فرودگاه بین‌المللی ملک‌خالد ریاض شد تا رسما اولین سفر خارجی ترامپ کلید بخورد. اولین سفر خارجی ترامپ به خاورمیانه و شروع آن از کشور عربستان را نباید جدا از سیاست‌های داخلی ترامپ دانست. شاید در نظر اول ترامپ با نگاه اقتصادی و بازرگانی‌ای که نسبت به سیاست خارجی آمریکا در منطقه بحرانخیز خاورمیانه دارد، سعی دارد از هر فرصتی برای معامله و کسب منافع اقتصادی و سیاسی بلندمدت استفاده کند و با توجه به حجم بالای انباشت ذخایر ارزی کشورهای عربی منطقه و وجود بحران‌های تروریستی و سیاسی در بین کشورهای عربی، از این فرصت برای جذب این منابع ارزی به منظور بازسازی اقتصاد آمریکا و بالابردن رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال استفاده کند اما قطعا این تحرکات اقتصادی در مناسبات دیپلماتیک را باید فراتر از قالب اقتصادی دید. اما تحلیل سفر ترامپ به منطقه خاورمیانه و بررسی اقدامات و فعالیت‌های او در این سفر١٢٠ساعته، موضوع گفت‌وگویی است با دکتر مهدی مطهرنیا ، تحلیلگر، کارشناس و پژوهشگر ارشد روابط بین‌الملل که در ادامه می‌خوانید:

مقدمه: روی کارآمدن ترامپ برای محافل گوناگون خبری و حتی استراتژیسین‌هایی چون کسینجر و فیزیکدانی مانند استیون هاوکینز غیرمترقبه بود، اما مهدی مطهرنیا حداقل بالغ بر ۲۰ روز قبل از انتخابات به‌رغم تمایلش به رئیس‌جمهوری هیلاری، اعلام کرد که ورق برگشته است و امکان پیروزی ترامپ وجود دارد. او یک تحلیلگر سیاسی است و آینده‌پژوهی را در حوزه اجتماعی - فرهنگی و به‌ویژه در ارتباطات سیاسی دنبال می‌کند. به بهانه بررسی صحنه انتخابات آمریکا، «آرمان امروز» با وی به گفت‌و‌گو پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

مقدمه: بعد ازكودتا درتركيه نگرش مسئولان اين كشور ازهمكاري با غرب درمعادلات منطقه‌اي به سمت وسوي همكاري با شرق تغييركرده است. حضورجنگنده‌هاي روسي در ايران براي تجهيز وسوختگيری جهت سركوب داعش وهمچنين رايزني‌هاي فشرده مقامات تهران، تركيه و روسيه با يكديگر براي اتخاذ راهبرد هماهنگ با هم درباره سوريه باعث شده است حتي برخي از رسانه‌ها از ائتلاف جديدي درمنطقه سخن بگويند كه درآينده در مقابل ساير ائتلاف‌ها قرار خواهد گرفت. هرچند حضور روس‌ها درپايگاه شكاري همدان واكنش‌هاي منفي و مثبتي را در داخل و خارج برانگيخته است اما اخيرا تركيه نيز بعد ازفسخ خصومت با روس‌ها اعلام كرده كه حاضر است پايگاه هوايي اينجرليك را دراختيار روس‌ها قرار دهد. به هرطريق به نظر مي‌رسد هم افزايي‌هاي منطقه‌اي درمقابل تحركات داعش درمنطقه درحال افزايش است وحال بايد در انتظار بود كه آينده اين همكاري‌ها به كجا ختم خواهد شد وچه آينده‌اي درانتظار منطقه خاورميانه درپس اين همكاري‌هاي بين‌المللي و منطقه‌اي به وجود خواهد آمد. به بهانه بررسي ائتلاف‌هاي به وجود آمده«آرمان امروز» با دكتر مهدي مطهرنيا آينده پژوه وكارشناس ارشد روابط بين‌الملل به‌گفت‌وگو پرداخته است که درادامه مي‌خوانيد:

مقدمه: ... تا اینکه دونالد ترامپ رای آورد. عموما از این نتیجه شوکه شده بودیم؛ الا عده ای که محفل را برای کاسبی خود گرم می‌دیدند؛ لذا شعار «ترامپ پارش کن» را سر دادند. همین تفکر در ابتدا نیز برای ماهیت دیپلماتیک دستگاه خارجی اوباما، تره هم خرد نمی‌کرد، اما در انتها مشخص شد که پنهانی، که کسی نبیند و نشنود، در عمان با آمریکایی‌ها بگو و بشنو داشته‌اند. حال باید دید با ترامپ که اهل معامله پنهانی نیست چکار می‌کنند. برای تفسیر آینده مناسبات ایران و آمریکای ترامپ، طبقه دوم ساختمان فرهیختگان، واحد علوم و تحقیقات را انتخاب کردیم. جایی که دکتر مهدی مطهرنیا تحلیلگر و کارشناس امور بین‌الملل، اطراق دارد. بوی پیپ مطهرنیا اتاق را برداشته بود. تنباکوی کاپیتان آمریکایی البته در قیاس با بهمن ایرانی بسی خوشبوتر بود. بعد از خوش و بشی مختصر، مصاحبه شروع شد. مطهرنیا باراک اوباما را یک فرصت توصیف کرد که روحانی در لحظات آخر حداکثر استفاده را برد. او معتقد است که دوران اوباما اگر یک سیاستمدار خردورز(به جای احمدی‌نژاد) در ایران سرکار بود، یقینا امتیازهای بیشتری را کسب می‌کردیم. دلیل نرمش قهرمانانه را شعارهای تند و منش رادیکال دوران احمدی‌نژاد تاویل می‌کرد و نه به جهت سیاست خارجی روحانی. این استاد دانشگاه معتقد است که در مقابله با ترامپ نیاز به شخصی اصلح داریم که با کمترین معونه‌ها، ماجرای تهران – واشنگتن را بتواند حل کند. مطهرنیا تصریح می‌کند که اگر ترامپ در سیاست داخلی اش موفقیتی را کسب نکند، یقینا به سمت روشن کردن آتشی در خاورمیانه حرکت خواهد کرد و چه مکانی بهتر از تهران. مهدی مطهرنیا نمایان شدن اثرات انتخاب ترامپ را به 6 الی 9 ماه آینده موکول می‌کند؛ چرا که معتقد است در آن زمان تیم ضد ایرانی ترامپ کاملا شکل گرفته همانطور که تیم ضد مسکو در زمان ریگان. پیش‌بینی‌های مطهرنیا از روابط ایران و آمریکا در دوران ترامپ، و پیشنهادهای او در این زمینه از جمله موارد خواندنی است که در این گفت‌و‌گو می‌خوانید. این گفت‌و‌گو زمانی انجام شد که «بنن» به عنوان یک چهره ضد ایرانی، به عنوان دستيار ويژه ترامپ انتخاب می‌شود. گفت‌و‌گوی تفصیلی «مردم‌سالاری» با دکتر مهدی مطهرنیا را که حاوی مسایل متعددی در حوزه دیپلماسی و سیاست داخلی ماست بخوانید.

مقدمه: بحران سوريه در حالي وارد ششمين سال خود مي‌شود كه در سطوح داخلي، منطقه‌اي و بين‌المللي هر روز ابعاد تازه‌اي به خود مي‌گيرد وبازيگران بين‌المللي را به واكنش وا مي‌دارد. حمايت‌هاي ايران و سوريه از بشار اسد و مخالفت‌هاي ايالات متحده، عربستان، تركيه و فرانسه با ماندن اسد در قدرت، معادلات پيچيده‌اي را رقم زده است. سوريه آبستن تحولات است، از فعاليت‌هاي جبهه النصره و داعش گرفته تا پرواز هواپيماهاي روسي وحضور نظامي ايران، همه بيانگر ايفاي نقش قدرت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي در اين كشور عربي هستند. برخي به راه‌حل نظامي معتقدند و برخي چاره كار را در مذاكرات سياسي مي‌بينند. سوريه به جغرافيايي براي برخي تسويه حساب‌ها و محلي براي بده بستان‌های سياسي بدل گشته است. اين را مي‌توان در مذاكرات لاوروف و جان كري در باب آتش بس در سوريه و نقض ۴۸ ساعته آن ديد. اما تنها كساني كه حق تعيين سرنوشت خود را ندارند مردم سوريه هستند. بايد به انتظار بنشينيم و بنگريم اين ماراتن شش ساله آتش و خون به كجا خواهد انجاميد. براي بررسي تحولات سوريه و نشست‌هايي مثل لوزان و در ارتباط با نقش ايران، روسيه و آمريكا در بحران سوريه، «آرمان امروز» با مهدي مطهرنيا آينده پژوه سياسي و تحليلگر مسائل بين‌الملل گفت‌وگو كرده است كه در ادامه مي‌خوانيد.

مقدمه: آمريكا همانند بسياري از كشورها از تمامي ابزارها براي رسيدن به اهداف و منافع ملي خود استفاده مي‌كند. آمريكا بر مبناي نگرش‌هاي مراكز و سازمان‌هاي اطلاعاتي خود تصميمات خارجي‌اش را اتخاذ مي‌نمايد و رئيس‌جمهور اين كشور چه جمهوريخواه باشد، چه دموكرات، در نهايت مي‌تواند تاثيرات مهمی در حوزه اعمال سياست‌هاي ايالات متحده داشته باشد. ايالات متحده تلاش دارد رهبري امنيتي جهان را برعهده گرفته و در كنار اين رهبري امنيتي مديريت جغرافياي امنيت مناطق گوناگون را به شركاي استراتژيك خود در زمان آينده بسپارد. در اين راستا «آرمان» با مهدي مطهرنيا تحليلگر مسائل بين‌الملل به گفت‌وگو پرداخته است كه در ادامه مي‌خوانيد:

اشاره: انتخابات در ايالات‌متحده آمريكا و مواضع دو كانديداي حزب جمهوریخواه و دموكرات نسبت به مسائل داخلي و خارجي بيش از گذشته مورد توجه مردم جهان و به‌خصوص تحليلگران خاورميانه قرارگرفته است. شگفتي اين روزهاي آمريكا، ترامپ است. او توانسته اوباما و سياست‌هايش را به‌گونه‌اي عامل اصلي افول قدرت آمريكا در جهان جلوه دهد و با بهانه قرار دادن داعش و تهديد كشورش از سوی اين گروه تروريستي عليه مسلمان‌ها موضع منفي بگيرد. در طرف مقابل هم هيلاري كلينتون قرار دارد كه مدت‌هاست به عنوان نماينده ديپلماسي خود را به جامعه آمريكا معرفي كرده است. برای بررسي انتخابات آمريكا و نگاه احزاب مختلف آمريكايي به خاورميانه «آرمان» ميزگردي را با حضور دو كارشناس برجسته مسائل آمريكا برگزار كرد. مطهرنيا از آينده‌پژوهان مسائل بين‌الملل است و قاسم محبعلي نيز از ديپلمات‌هاي برجسته وزارت خارجه است كه سال‌هاي متمادي در اين زمينه به فعاليت پرداخته است .

مقدمه: ترکیب هیات رئیسه موقت مجلس معین شد و با توجه به سنت ادوار گذشته مجلس بعید به نظر می‌رسد ترکیب فعلی در هیات رئیسه دایم تغییر چندانی کند. در روزهای منتهی به رای‌گیری بحث و بررسی شخصیت‌های سیاسی از جناح‌های مختلف داغ بود و هر جریانی از نقطه نظر خود به پیش‌بینی ترکیب هیات رئیسه پرداخت. انتخاب علی لاریجانی به عنوان رئیس مجلس و حضور 3 نماینده با مشی اصلاح‌طلبی در ترکیب آن وضعیت را مشخص کرد. هر چند انتخاب لاریجانی دور از ذهن نبود و بسیاری از شخصیت‌های اصلاح‌طلب هم انتخاب لاریجانی را با توجه به سابقه و مصلحت جریان اصلاحات ارجح می‌دانستند. به زعم آنان حضور عارف به عنوان رییس مجلس نمی‌توانست ایده‌آل‌های اصلاح‌طلبان را محقق کند، چه اینکه ایجاد فضایی که لاریجانی و طیف او را دربرابر هیات رئیسه بنشاند، می‌توانست زمینه ایجاد مشکلات و موانع بسیاری را ایجاد کند. با این همه این نظر همه صاحبنظران نبود و برخی این نگاه را نوعی عقب‌نشینی و محافظه‌کاری تعبیر می‌کردند. در جلسه رای‌گیری پس از انتخاب علی لاریجانی به عنوان رئیس موقت مجلس دهم با 173 رای، حمیدرضا حاجی‌بابایی، علی مطهری، مسعود پزشکیان و محمد دهقان به عنوان کاندیدای تصدی نواب رئیس موقت مجلس دهم داوطلب شدند که در نهایت این مسعود پزشکیان بود که بیشترین آرا را کسب کرد. حضور پزشکیان به عنوان نمایندگی از جناح اصلاحات در سمت نایب رئیس شاید بتواند اندکی از مطالبات اصلاح‌طلبان را در مجلس دهم نمایندگی کند. با این حال این احتمال نیز وجود دارد ترکیب فعلی دستخوش تغییر شده و وزن اصلاح‌طلبان در هیات رئیسه فزونی گیرد. در تحلیل و تفسیر آنچه گذشت و در پیش‌بینی شرایط آینده با « مهدی مطهرنیا » استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی، به گفت‌وگو نشستیم تا از شرایط فعلی مجلس، آرزوها و امیدهای هواداران اصلاحات و شرایط عینی و واقعیت‌های سیاسی که بایستی همواره بدان توجه داشت، بگوید. در ادامه این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم.